W latach 2008-2012 wśród Polaków poniżej 30 lat wchodzących na rynek pracy 38 % stanowili absolwenci szkół wyższych[1]. Osoby z dyplomem radzą sobie na nim lepiej od osób z niższym wykształceniem – w połowie ub.r. wskaźnik zatrudnienia dla absolwentów był o 25 % wyższy, niż krajowa średnia[2].
Jak podkreślają eksperci, sam tytuł naukowy jednak nie wystarczy – w rywalizacji o najlepsze stanowiska coraz częściej liczy się odpowiedni wybór kierunku i dodatkowe szkolenia. Dlatego Polacy edukują się w nowych dziedzinach – mimo spadku liczby studentów, rośnie frekwencja na politechnikach, a tylko w ubiegłym roku aż 83 proc. z Polaków planowało podwyższać swoje kwalifikacje zawodowe[3]. Te potrzeby dostrzegają także pracodawcy.
Wykształcenie wciąż kluczowe
Krążące wśród młodych Polaków historie dotyczące problemów ze zdobyciem pracy po otrzymaniu dyplomu to jeden z powodów dynamicznego spadku liczby studentów. Wbrew części obiegowych opinii, wyższe wykształcenie wciąż jednak stanowi kluczowy czynnik harmonijnego rozwoju kariery. Podczas gdy średni wskaźnik zatrudnienia w Polsce w połowie ub.r. wynosił 50,7 proc., wśród osób z wyższym wykształceniem było to 75,5 proc.[4].
Podobną sytuację zaobserwowali w Stanach Zjednoczonych badacze PEW Research Center. W ankietowanej przez nich grupie Amerykanów w wieku 25-35 lat aż 86 proc. absolwentów uczelni przyznało, że ma pracę dającą możliwość dalszego rozwoju, podczas gdy wśród osób z wykształceniem średnim było to jedynie 57 proc.[5]
Czas realnych zadań
Jak jednak przyznają pracodawcy, coraz istotniejszą rolę w rozwoju kariery osób posiadających dyplom, pełnią unikatowe kompetencje, szkolenia oraz uprawnienia, które dają przewagę nad innymi absolwentami na rynku pracy. Rośnie liczba osób na kierunkach technicznych.
Na politechnikach już w 2012 r. uczyło się ponad 306 osób – więcej, niż w 2007 r., w czasach boomu edukacyjnego[6]. Co więcej – w edukację inwestuje się w coraz młodszym wieku. Liczba środków przeznaczanych globalnie na korepetycje i prywatne nauczanie sięgnie do 2017 r. aż 100 mld USD[7]. Według przedstawicieli biznesu, chcąc skutecznie rywalizować z prywatnym rynkiem szkoleń, uczelnie powinny dbać o program studiów realnie odpowiadający na potrzeby rynku i gwarantujący szanse zatrudnienia.
- Uczelnie i firmy, tworząc rozwiązania systemowe i z nich korzystając, powinny kreować środowisko wspierające rozwój rodzimych talentów. Oznacza to m.in. wspólną realizację projektów R&D, a także odpowiednie dostosowanie programu nauczania do potrzeb rynku – przekonuje Przemysław Berendt, Globalny Wiceprezes Luxoft ds. Marketingu.
Na znaczeniu w oczach pracodawców zyskuje zarówno wysokie przygotowanie merytoryczne absolwentów uczelni wchodzących na rynek pracy, jak i ich zdolności interpersonalne oraz intuicja biznesowa. W Polsce nie brak przykładów zarówno skutecznego dokształcania się poza oficjalnym systemem edukacji, jak i nowych kierunków odpowiadających na potrzeby rynku, a nawet współtworzonych przez czołowe firmy.
Biznes, czyli szkoła
Jak dowodzą statystyki portalu Rynekpracy.pl, w 2013 r. aż 83 proc. badanych Polaków planowało w ciągu najbliższych 12 miesięcy podwyższać swoje kwalifikacje zawodowe poprzez kursy, szkolenia, studia podyplomowe, doktoranckie itp. Jeszcze w 2012 r. było to 70 proc.[8]. Powodów tych zmian można dopatrywać się m.in. w coraz powszechniejszym przenoszeniu na polski rynek doświadczeń z Zachodu.
Sprawdzone mechanizmy doskonalenia kompetencji zawodowych coraz skuteczniej przenoszą na polski grunt zwłaszcza zagraniczne firmy, inwestujące w Polsce. Prym w tym zakresie wiodą przedstawiciele sektora nowoczesnych usług biznesowych, zatrudniającego obecnie ponad 120 tys. osób. Na przykład, w Shell Business Services Centre Kraków każdy pracownik realizuje indywidualną ścieżkę rozwoju. W jej ramach uczestniczy on w wielu szkoleniach wewnętrznych, m.in. z zakresu zarządzania ryzykiem kredytowym czy obsługi klienta. Ta forma zarządzania pracownikami ma swoje korzenie w rosnącym znaczeniu usług świadczonych z Polski.
- Nadszedł już czas ostatecznej zmiany wizerunku zagranicznych centrów biznesowych działających w naszym kraju. Nie jesteśmy już ośrodkami wsparcia realizującymi proste transakcje, ale ekspertami doradzającymi największym światowym firmom, pomagającym w optymalizowaniu ich biznesu. Polscy specjaliści wspierają firmy z listy Fortune 500, z największych światowych giełd, z Wall Street na poziomie ważnych strategicznych operacji – podkreśla Piotr Dziwok, dyrektor generalny Shell Business Service Centre w Krakowie, prezes zarządu Shell Polska.
Innym przykładem propozycji rozwoju kompetencji pochodzącej z sektora nowoczesnych usług biznesowych jest Luxoft Technology Series. Międzynarodowy, bezpłatny edukacyjny projekt rosyjskiego giganta IT ruszył jesienią 2013 r. Jest on dedykowany szczególnie specjalistom od nowych technologii z Europy Środkowej i Wschodniej, realizujących kluczowe procesy IT dla światowych gigantów.
- W trakcie cyklu webinariów, czyli bezpłatnych internetowych wykładów możliwych do odbioru w różnych miejscach świata, wysokiej klasy specjaliści i gwiazdy informatyki dzielą się z innymi swoją wiedzą ekspercką z zakresu najbardziej przyszłościowych dziedzin informatyki, przede wszystkim programowania. Każdy z wykładów trafia na nasz ogólnodostępny kanał Youtube – odpowiada Anna Kosińska, Poland Marketing Manager w Luxoft, współodpowiedzialna za koordynację projektu.
Uczelnie praktyczne
Również uczelnie wyższe zaczynają zdawać sobie sprawę, że studia powinny być prowadzone w sposób innowacyjny, zachęcający do rozwoju i mający praktyczne zastosowanie w karierze zawodowej. W efekcie decydują się na otwieranie nowych typów kierunków, coraz częściej tworzonych razem z firmami.
W całej Polsce powstają kierunki studiów oraz kursy tworzone w porozumieniu z biznesem. W branży IT, szereg akcji partnerskich z uczelniami realizuje Capgemini, współpracując m.in. z Uniwersytetem Jagiellońskim, Politechniką Opolską czy Akademią Górniczo – Hutniczą.
- Do najciekawszych projektów realizowanych przez nas z uczelniami należy przedmiot „Nowe technologie w informatyce”, który znajduje się w siatce dydaktycznej kierunków technologicznych na Politechnice i Uniwersytecie w Opolu. To niepowtarzalna okazja do przekazania naszej ekspertyzy, opartej na bezpośredniej praktyce, naszym potencjalnym pracownikom. Studenci uczeni są m.in. jak dostarczać sprawne usługi hostingu, wirtualizacji czy zarządzać pamięciami masowymi. To jedne z najbardziej przyszłościowych usług na rynku IT – mówi Angelika Śniegocka, Talent Development Director z Capgemini.
Pracodawcy od dawna wyrażają chęć podejmowania aktywnych działań na rzecz jak najskuteczniejszego wprowadzania na rynek informatycznych.. Przykładem na to jest np. jedno z najdłużej funkcjonujących na rynku IT źródeł ofert stażowych – konkurs „Grasz o staż”, przeznaczony dla studentów i absolwentów polskich uczelni. W jego ramach praktyki dla informatyków w swoich centrach oferują tak uznane firmy, jak m.in. Agora, Totalizator Sportowy czy też operator portalu Wirtualna Polska.
Właściwy do potęgi klucz
Jak podkreślają eksperci, sam tytuł naukowy dziś nie wystarczy – w rywalizacji o najwyższe stanowiska coraz częściej liczy się odpowiedni wybór kierunku i dodatkowe szkolenia. Polacy coraz chętniej wybierają więc firmy, w których mają możliwość korzystania z różnorodnej oferty szkoleń.
Również uczelnie dostrzegają konieczność dostosowania programu studiów do realnych potrzeb rynku. Wszystkie te dane pozwalają z optymizmem patrzeć na przyszłość polskich absolwentów. O tym, czy rzeczywiście wkraczamy w erę biznesowej, świadomej wiedzy – przekonamy się w najbliższych latach.
[1] http://bkl.parp.gov.pl/system/files/Downloads/20121128143313/RAPORT3_KONIEC.pdf?1354122289
[2] http://rynekpracy.pl/wskazniki_woj.php?w=2&mazowieckie
[3] http://rynekpracy.pl/monitor_rynku_pracy_1.php/wpis.249
[4] http://rynekpracy.pl/wskazniki_woj.php?w=2&mazowieckie
[5] http://www.pewsocialtrends.org/2014/02/11/the-rising-cost-of-not-going-to-college/
[6] http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_07/6bf8b0381a4126920fc2afb20dfebb9d.pdf
[7] http://www.companiesandmarkets.com/News/Business-Services/Private-tutoring-market-to-witness-huge-growth-to-reach-100-billion/NI2272
[8] http://rynekpracy.pl/monitor_rynku_pracy_1.php/wpis.249