Nowy trend: wolontariat pracowniczy

Trudno nam uwierzyć, że szef, lider czy top menadżer bezinteresownie wprowadza wolontariat pracowniczy w swojej firmie. Najczęściej uważa się, że to tylko sposób na poprawienie swojego wizerunku lub wpisanie się w ogólny trend. 

Wynika to głównie z niewiedzy, jak jest naprawdę. Właśnie dlatego, 5 grudnia 2013 r. w „Międzynarodowym Dniu Wolontariusza”, 26 liderów skupionych w Koalicji „Prezesi-wolontariusze 2011” spotkało się, aby pokazać co dobrego wynika dla zarządu i samych pracowników z programów wolontariatu pracowniczego oraz jak wyglądają ich konkretne działania dobroczynne. Była to również okazja, aby odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w tworzeniu projektów wolontariatu w przedsiębiorstwach tak ogromnie ważne jest osobiste zaangażowanie liderów.

Przykład idzie z góry – czyli kim jest odpowiedzialny przywódca

Wolontariat pracowniczy to nie tylko wspólne działanie podwładnych. Minęły również czasy, w których kojarzony był głównie z czynem społecznym. Dziś mamy do czynienia z nowym zjawiskiem – wolontariatem jako drogą do realizacji własnych celów, podniesienia motywacji i zaangażowania pracowników przez osoby z samego zarządu. Jak mówił  Maciej Witucki, przewodniczący Rady Nadzorczej TP, biorący udział w konferencji:

- Wolontariat w firmie pozwala zmieniać tradycyjny leadership w nowoczesny styl przywództwa oparty na empatii, zaufaniu i dobrej współpracy z ludźmi. I dodaje: Tylko lider autentycznie zaangażowany w wolontariat będzie wiarygodny i pociągnie za sobą swoich pracowników. Mówił też, że dobrze prowadzony CSR  wpływa na to, jak czujemy się w firmie, ale też wpływa na wyniki przedsiębiorstwa, bo szczęśliwy, zadowolony, pełen energii pracownik jest wielką wartością dla każdej firmy. W Orange na 20 tys. pracowników jest 3 tys. aktywnych wolontariuszy.

Dr Leszek Melibruda, wprowadzając uczestników do konferencji, podkreślał, że odpowiedzialne przywództwo to dla jednych zwykłe  hasło a dla innych inspirujące źródło autorefleksji. Jakie przemyślenia na ten temat mieli inni goście konferencji?

Okrągły Stół: „Odpowiedzialne Przywództwo – lider o wolontariacie”

Punktem kulminacyjnym konferencji był pierwszy w Polsce Okrągły Stół „Odpowiedzialne przywództwo – lider o wolontariacie”. Głównym tematem była rola wolontariatu w kształtowaniu wrażliwości społecznej, jako ważnej cechy dojrzałego, odpowiedzialnego przywódcy. Jadwiga Czartoryska, prezes Fundacji Orange, stwierdziła, że nowoczesny lider dostrzega wartość w byciu blisko ludzi i rozwijaniu dobrej współpracy z otoczeniem firmy.  Mirella Panek – Owsiańska – Dyrektor Generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu zauważyła że

 - Wolontariat, zwłaszcza rozpoczynany w młodym wieku, uczy zarządzania przez wartości, a więc zarządzania z najwyższej półki. Potwierdzają to jej osobiste doświadczenia: Dzięki licznym doświadczeniom wolontariackim rozpoczętym w szkole podstawowej, umiem planować, sprawnie prowadzić spotkania i moderować debaty oraz wiem, że rozwój człowieka zawsze będzie dla mnie najważniejszy w zarządzaniu ludźmi.

Dla Marka Jurkiewicza, Dyrektora Zarządzającego Start People, antywzorem dla odpowiedzialnych przywódców są tzw. pseudoliderzy, którzy opierają swój autorytet na władzy związanej z zajmowanym stanowiskiem, działający według zasady „cel uświęca środki”. Odpowiedzialni liderzy są w pełni świadomi swoich wartości, drogi którą podążają i celu, który chcą osiągnąć wraz z osobami, którym przewodzą. Egzekwują w pierwszej kolejności od siebie, a później od innych.

Z kolei Krzysztof Kaczmar podkreślał, że odpowiedzialne przywództwo to rozwijanie kompetencji i inicjatyw pracowników, umożliwienie im zdobywania ciekawego doświadczenia i budowanie ich osobistej satysfakcji. Co ciekawe, dla Prezesa Zarządu Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowym, to również troska o pracowników na emeryturze.

Jeszcze inną perspektywę przedstawił coach i doradca z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem biznesowym – Wojciech Zezula.

Według niego kluczową kompetencją przywódcy jest odkrywanie potencjału pracowników i stwarzanie im możliwości planowania własnego rozwoju i samorealizacji – szczególnie poprzez umiejętne budowanie partnerskich relacji w zespole. Według Zezuli odpowiedzialny przywódca identyfikuje również pozazawodowe aspiracje i pasje pracowników, szczególnie w obszarze ich aktywności społecznej.

Ten znany coach i doradca zauważył, że w przypadku wolontariatu w czystej formie następuje zminimalizowanie hierarchizacji, ponieważ gdy działamy  zespołowo, to już nie zasadzie szef- prezes-dyrektor–pracownik. Z kolei Prezes PZU, Andrzej Klesyk, który pół roku temu dołączył do  Koalicji „Prezesi-wolontariusze” potwierdził, tak samo jak inni paneliści, że działania podejmowane w ramach wolontariatu pracowniczego przynoszą korzyści trzem stronom: beneficjentom akcji wolontariackich, pracownikom i samej firmie, która – co mocno podkreślił – musi zarabiać, aby móc działać dobroczynnie.

Wśród panelistów był również coach oraz psycholog biznesu – Zbigniew Kieras oraz Krzysztof Więckiewicz, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w MPiPS, który przedstawił bardzo ciekawe stanowisko. Podkreślał, że nie wolno bagatelizować tego, co się dzieje w tzw. „ruchach społecznych”, bo one udowadniają, że coś się źle funkcjonuje w strukturach państwowych. Te ruchy też wpływają na nowe spojrzenie na bycie liderem, przywódcą.

Podkreślał dużą rolę wolontariatu – czyli bezinteresownego działania, w życiu całego społeczeństwa, w szczególności przedsiębiorstw. „Okrągły Stół” poprowadził reporter rynkowy i prezenter w TVN CNBC – Jan Niedziałek, który – nawiązując do słów Marka Jurkiewicza celnie stwierdził, że wolontariat to wychowywanie przyszłych elit.

Kalejdoskop dobroczynności

Doświadczenie, pomysły, emocje, trudności, samorealizacja, pasja, korzyści i lider – te słowa powtarzały się najczęściej w kontekście wolontariatu pracowniczego podczas konferencji „Wolontariat drogą do odpowiedzialnego przywództwa” w Hotelu Victoria. Pracownicy firm CITI HANDLOWY, ICP GROUP S.A., DANONE SP Z O.O., MEDICOVER SP. Z O.O., ENEA S.A., ORANGE POLSKA, PZU S.A. opowiedzieli swoje osobiste, często bardzo wzruszające relacje z działań wolontariackich. Każda z tych firm ma swój pomysł na dobroczynność. Bank City Handlowy od lat prowadzi „Klub Wolontariusza”, który zrealizował do tej pory ponad tysiąc projektów. W program „Go4Help” zaangażowani są wszyscy pracownicy firmy ICP Group – wspierają m.in. schronisko dla zwierząt w Celestynowie. Danone co roku angażuje pracowników w Ogólnopolską Zbiórkę Żywności i różne kwesty.

W Medicoverze oferta wolontariatu jest dopasowana do indywidualnych możliwości i kompetencji. Wolontariusze firmy ENEA odwiedzają przedszkola i szkoły, biorą udział w imprezach masowych, takich jak festyny czy pikniki. Pracownicy Orange mają w sobie Pierwiastek W* jak wolontariusz i realizują z pasją liczne akcje na rzecz lokalnych społeczności, np. remonty szkół, świetlic szpitalnych, zajęcia w domach dziecka czy aktywności dla osób niepełnosprawnych. PZU angażuje wolontariuszy w ustalone z góry działania, w projekty zgłaszane przez samych pracowników, ale także wspiera inicjatywy, w które pracownicy mogą zaangażować się z całymi rodzinami tj. „Wolontariat Rodzinny” prowadzony razem z Akademią Rozwoju Filantropii w Polce. Z kolei w firmie STBU BROKERZY w ramach idei wolontariatu, praktykanci posiadają m.in. indywidualnych opiekunów i pełen dostęp do unikalnej wiedzy dot. profesji zawodu brokerskiego.

Warsztaty: Wolontariat pracowniczy w praktyce

Osoby z działów HR, CSR, przedstawiciele NGO, osoby tworzące wolontariat pracowniczy w swoich firmach lub te, które planują stworzyć program wolontariatu pracowniczego w swoim przedsiębiorstwie, w drugiej części konferencji mogły wziąć udział w jednym z czterech dedykowanych warsztatów: ABC wdrożenia wolontariatu w firmie z udziałem Marka Jurkiewicza (Start People) i Wojciecha Zezuli (Coach i doradca), Dobry wolontariat pracowniczy – narzędzia, metody, trendy z udziałem Krzysztofa Kaczmara (prezes Fundacji Bankowej im. L. Kronenberga), Zbigniewa Kierasa (trener biznesu). Z kolei Karolina Długosz (Capgemini Polska) oraz Ewa Krupa (dyrektor Fundacji Orange) poprowadziły warsztat Jak stworzyć ofertę wolontariatu dla firm. Ostatni warsztat pt. Jak komunikować o wolontariacie światu i ludziom poprowadził Paweł Łukasiak (Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce) z psychologiem biznesu dr. Leszkiem Melibrudą.

Organizatorem konferencji była Koalicja „Prezesi-wolontariusze 2011”. Wsparcie organizacyjne zapewniły Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Inwestycje Społeczne. Było to największe tego typu wydarzenie w Polsce skupiające przedstawicieli biznesu, organizacji pozarządowych, nauk społecznych oraz przedstawicieli rządu.