Sprawne zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie wpływa nie tylko na rozwój firmy, ale przede wszystkim zwiększa wiedzę pracowników. Dzięki doświadczeniu wypracowanemu przez byłych i obecnie zatrudnionych w organizacji pracują oni efektywniej. Jak dbać o przekazywanie wiedzy wypracowanej w organizacji? Jak robić to skutecznie? Kto powinien czuwać nad utrzymaniem wiedzy w organizacji?

 

Jeśli firma chce utrzymać swoją pozycję na rynku i sukcesywnie zwiększać przewagę konkurencyjną, nie pomogą jej duże nakłady kapitału, jeżeli zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie nie istnieje lub jest nieskuteczne. Zdaniem dr. hab. Jana Fazlagića, profesora Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, zarządzanie wiedzą jako program nie jest popularne wśród polskich firm.

– Obecnie programy zarządzania wiedzą są oferowane fragmentarycznie, np. jako pewna nakładka na komunikację interpersonalną. Inne elementy zarządzania wiedzą są reprezentowane w praktyce w postaci akcentowania znaczenia „uczenia się na błędach” czy „dobrych praktyk” – tłumaczy dr hab. Fazlagić.

Globalizacja, rosnąca produkcja i wzrost zatrudnienia pracowników przyczyniają się do wzrostu wiedzy wypracowywanej w przedsiębiorstwach, jednak natłok informacji i towarzyszący temu chaos sprawia, że coraz trudniej jest wiedzę zachować i wykorzystać do dalszego rozwoju. Aby temu zapobiec wystarczy wypracować w organizacji system, który pozwoli w optymalny sposób korzystać ze zgromadzonej wiedzy.

 

1. Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie  - Nie marnujmy jej!
 
W japońskim koncernie Bridgestone zdecydowano się zatrzymać proces zanikania wiedzy i wykorzystać zgromadzone doświadczenie byłych i obecnych pracowników organizacji, by jeszcze lepiej spełniać rosnące oczekiwania klientów.

Z tego powodu uruchomiono Monozukuri Education Center (MEC). Monozukuri tłumaczone z języka japońskiego oznacza „proces wykonywania lub tworzenia produktu”. Centrum zapewnia przekazywanie wiedzy z centrali firmy w Tokio (Global Monozukuri Education Center) do każdej z ponad 50 fabryk Bridgestone zlokalizowanych na całym świecie. W każdej fabryce schemat przekazywania wiedzy jest jednakowy.

Specjalnie przygotowani do tego instruktorzy prowadzą szkolenia dla wybranej grupy osób, którzy po zdaniu testu kompetencyjnego otrzymują tytuł eksperta i dzielą się zdobytą wiedzą ze swoimi współpracownikami. – Przyszli eksperci są wybierani do tej roli przez swoich przełożonych – wyjaśnia Patrycja Ślosarczyk z Działu Personalnego Bridgestone Poznań. – Ci dokonują wyboru nie tylko na podstawie doświadczenia i wiedzy o pracownikach, ale wskazują te osoby, które są specjalistami w swojej dziedzinie i, co najważniejsze – będą potrafiły dzielić się wiedzą ze współpracownikami – dodaje Patrycja Ślosarczyk.

 

2. Najskuteczniejsze systematyczne podejście
 
W poznańskim Bridgestone w czasie szkoleń dla przyszłych ekspertów skupiono się przede wszystkim na opanowaniu jednej ze sprawdzonych i skutecznych technik rozwiązywania problemów D.M.A.I.C., która swoją nazwę zawdzięcza pierwszym literom angielskich słów Define –definiuj, Measure –mierz, Analyze – analizuj, Improve – ulepszaj i Control – kontroluj.

Polega ona na tym, że w każdej sytuacji, kiedy pracownicy Bridgestone spotykają się z problemem, najpierw starają się precyzyjnie określić jego źródło, następnie próbują zmierzyć jego skalę i na podstawie dokładniej analizy sytuacji, wypracowują rozwiązanie. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie konkretnych zmian, które przyczyniają się do poprawy sytuacji i pozwalają na bieżącą kontrolę postępów.

Nad wszystkim czuwa wyszkolony ekspert, który uczestniczy w pracach grup projektowych zajmujących się konkretnym problemem i realizuje z nimi zadania zgodnie z metodologią D.M.A.I.C. – Dzięki niej mamy więcej czasu, aby skupić się na samym problemie, a nie na poszukiwaniu i testowaniu metod jego rozwiązania – mówi Patrycja Ślosarczyk z Bridgestone. – Przyjęte rozwiązania są wynikiem wszechstronnej analizy sytuacji, a nie pierwszego z brzegu pomysłu, który wydaje się odpowiedzią na zaistniałą potrzebę – dodaje.
Metodologia ta pozwoliła pracownikom poznańskiego Bridgestone m.in. rozwiązać problem niekontrolowanych wystrzałów (wyrzutów) w czasie automatycznego transportu jednego ze składników używanych do produkcji opon. Powodowały one awarie, które wymagały od pracowników czasu na ich usunięcie, posprzątanie itp. Systematyczne podejście D.M.A.I.C. pozwoliło ustalić przyczyny tego zjawiska, a pracownicy znów mogli skupić się na czynnościach związanych z produkcją.

 

3. Na straży wiedzy
 
Przekazywanie wiedzy w dużym stopniu wpływa na rozwój pracowników, którzy mogą korzystać z wieloletniego doświadczenia byłych i obecnych pracowników firmy. Wzrasta potencjał kadrowy, dzięki któremu zwiększa się wartość firmy.

Jak podkreśla dr hab. Jan Fazlagić z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, dzielenie się wiedzą to nie tylko wymiana informacji, ale także emocji. Transfer wiedzy różni się od transferu informacji tym, że wraz z informacją przekazywany jest jej kontekst. Dzięki zarządzaniu wiedzą buduje się tożsamość firmy i lojalność pracowników ponieważ powstaje emocjonalna pozytywna więź z pracodawcą. Takiego efektu nie są w stanie zapewnić wyłącznie infrastruktura IT wraz z oprogramowaniem.