W związku z coraz większą globalną konkurencją pomiędzy przedsiębiorstwami, wiedza i umiejętności stały się istotnym elementem, pozwalającym na uzyskanie przewagi rynkowej.
Założenie, że jest to potencjał dający przełożenie na konkretne wyniki finansowe, stał się fundamentem, zarządzania opartym na kompetencjach (competency based managament).
System kompetencyjny po raz pierwszy został opracowany i wdrożony w przedsiębiorstwach w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Istotą wprowadzenia tego systemu było założenie, by wynagrodzenie pracownika zostało uzależnione od konkretnych zdefiniowanych jego umiejętności[1].
Współczesne organizacje każdego dnia stają przed problemem ustalenia wynagrodzenia dla swoich nowych pracowników. Problem ustalania wynagradzania, które byłoby satysfakcjonujące dla pracownika, motywowało go do efektywnej pracy, a jednocześnie było konkurencyjne na rynku pracy, nie będąc zbyt dużym obciążeniem dla firmy. Ponadto istotny jest aspekt różnic w wynagrodzeniu pracowników na równoległych stanowiskach w strukturze oraz w obrębie tych samych grup pracowników.
Biorąc pod uwagę kierowników na ogół uważa się, ze im większy jest zakres odpowiedzialności tym wyższe powinno być jego wynagrodzenie[2]. Dlatego specjaliści z zakresu zarządzania od dawna starali się stworzyć system, który by najskuteczniej wspierał działania organizacji, w osiąganiu jej celów biznesowych przy jednoczesnym jak najpełniejszym wykorzystaniu zasobów ludzkich.
Zgodnie z założeniem kwota wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika powinna być uzależniona od jego wiedzy, a ściślej precyzując od konkretnych umiejętności-kompetencji, które posiada. Same kompetencje ponadto mogą być rozwijane przez pracownika na różnym poziomie, co dodatkowo pozwala na takie zróżnicowanie portfela wynagrodzeń, który najpełniej pozwala na efektywne wykorzystanie zasobu ludzkiego.
W modelowej sytuacji wszyscy pracownicy zaczynają od takiego samego poziomu płacy. Awans i wzrost wynagrodzenia następuję jedynie w sytuacji nabycia nowej, bądź rozwinięcia na wyższym poziomie już posiadanej kompetencji. Ciekawe jest, że literatura fachowa przyjmuje rożne kryteria podziału kompetencji posiadanych przez pracowników.