Ocena punktowa w ankietach pracowniczych. Jak z niej korzystać i kiedy stosować w badaniach opinii?
Ocena punktowa
Pytania o ocenę punktową służą łatwej ocenie danego zjawiska. Najczęściej stosuje się je do badania postaw, opinii, odczuć i emocji na temat zjawisk czy obiektów.
Skala może objąć dowolny przedział punktów, choć w praktyce stosuje się punktację od 1 do 3-ch do 5-ciu lub 10-ciu punktów. Dobór ilości punktów trzeba przemyśleć, bo wpływa na zachowanie respondentów:
- Przy skali zawierającej nieparzystą ilość punktów (3, 5 lub 7), wartość środkowa jest uznawana przez respondentów za neutralną,
- Przy skalach powyżej 5 punktów, respondenci starają się unikać wartości skrajnych (w praktyce ocena 1 i 10 będzie pojawiać się rzadziej).
Przy konstruowaniu skali warto pamiętać, że mierzy ona subiektywną opinię respondenta na dany temat, która może być zaburzona poprzez czynniki dodatkowe (np. trener słabo przygotowany merytorycznie do warsztatów, który jednak zbudował dobrą atmosferę podczas szkolenia, zostanie oceniony wysoko, bo respondent go polubił i nie chce skrzywdzić).
Plusy pytań opartych o ocenę to:
- Łatwe w stosowaniu dla osoby budującej ankietę oraz dla respondenta,
- Pozwalają na łatwą analizę pozyskanych danych,
- Pozwalają na wyciąganie wniosków o „średnim poziomie” danego zjawiska,
- Pozwalają na proste badanie tendencji,
- Są szybkie dla respondenta – odpowiedź na nie, zabiera 2-3 sekundy.
Minusy pytań opartych o ocenę to:
- Nie precyzują tego, co oznacza konkretna ilość punktowa. Ocena 3/5 gwiazdek dla dwóch różnych osób może oznaczać coś zupełnie innego,
- Przy nieparzystej ilości punktów może pojawić się tzw. błąd tendencji centralnej (wybór „średniej opcji”),
- Pytanie punktowe wymusza dokonanie oceny (nie można zaznaczyć odpowiedzi „nie dotyczy”). Dlatego, jeśli istnieje jakiekolwiek ryzyko tego, że pracownik nie będzie chciał udzielić odpowiedzi na to pytanie, pozostawmy je pytaniem dobrowolnym (niewymaganym do ukończenia ankiety). W przeciwnym razie pracownik może ankietę porzucić.
Kiedy warto stosować pytania oparte o ocenę?
- W badaniach satysfakcji (pracowników, kandydatów),
- W ankietach przed i po-szkoleniowych,
- Przy chęci uzyskania konkretnej wartości punktowej, którą będzie można porównywać (np. przed / po).
fot.:Designed by Freepik
*Artykuł po raz pierwszy ukazał się na blogu tomHRM.com w październiku 2017 r.
tomHRM com, to system do zarządzania miękkimi procesami HR, posiadający moduł do tworzenia ankiet pracowniczych. Moduł ankiet dla HR tomHRM umożliwia tworzenie pytań ze skalą punktową. Skalę można ustawić jako dowolny przedział między 1-10. Punkty prezentowane są w formie gwiazdek.