Zarobki i koszty życia za granicą – Norwegia czy Niemcy

Pod koniec lat 80. mogliśmy zarobić za granicą ponad 60 razy więcej niż w Polsce. Na przestrzeni lat dysproporcje w wynagrodzeniach między Polską a zagranicą zmniejszyły się, jednak w ostatnich latach wciąż byliśmy kuszeni nawet trzy – cztery razy większymi zarobkami w krajach zachodnich.

Na spadek opłacalności emigracji zarobkowej za zachodnią granicę wskazują analizy ujęte w publikacji Komitetu Badań nad Migracjami Polskiej Akademii Nauk. Opracowany przez profesora Romualda Jończego „Wskaźnik Makroekonomicznej Opłacalności Migracji” pokazuje, ile średnich polskich wynagrodzeń osiągał emigrant uzyskujący przeciętne wynagrodzenie za granicą (w krajach Europy zachodniej). Okazało się, że wskaźnik ten zmniejszył się w ciągu ostatnich 25 lat z 65 do 3-4.

Zgodnie ze statystykami ONZ (United Nations Economic Commission for Europe – UNECE), w Norwegii przeciętne zarobki stanowiły ponad 600 procent polskiej średniej płacy, wynosząc 6 665 USD. W Kraju Fiordów jednak były też najwyższe ceny i, co za tym idzie, także koszty życia. Co istotne dla pracowników sezonowych, Norwegia – wraz ze Szwajcarią, która ostatnio otworzyła dla Polaków rynek pracy – przodowała też w wysokości płac godzinowych. Z kolei emigracja zarobkowa do Niemiec pozwala zarobić nieco mniej, wiąże się jednak także z niższymi wydatkami. W Wielkiej Brytanii, do której w 2013 wyemigrowało ponad 9 tys. Polaków, przeciętne zarobki były czterokrotnie wyższe niż w Polsce. Niewiele niższe od brytyjskich były też płace w Niemczech.

Wykres 1. Przeciętne wynagrodzenia brutto w wybranych krajach jako odsetek wynagrodzeń w Polsce

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie UNECE Statistical Database 2012.

Przy wyjazdach do prostych prac sezonowych warto sprawdzić poziom płac minimalnych w poszczególnych państwach – czyli ile otrzymuje pracownik zarabiający najmniej jak to legalnie możliwe. Norwegia nie ma oficjalnej płacy minimalnej. Obowiązują jednak minima branżowe, które nie pozwalają na zatrudnianie poniżej określonych stawek. W pracach sezonowych w rolnictwie w Norwegii zarobić można za godzinę co najmniej:

• w wieku 16-17 lat: 83,75 NOK (10,06 EUR)
• w wieku 17-18 lat 86,75 NOK (10,42 EUR)
• powyżej 18. roku życia przy pracy do 12 tygodni: 105,25 NOK (12,65 EUR)
• powyżej 18 roku życia, przy pracy od 12 do 24 tygodni 110,75 NOK (13,31 EUR)

Zmiany płacy minimalnej w Niemczech wchodzą w życie dopiero w 2015 roku, nie dotyczą więc obecnych emigrantów zarobkowych. Według ustawy płaca minimalna będzie jednakowa dla wschodnich i zachodnich landów i będzie wynosiła 8,5 euro za godzinę. Do tej pory stawki minimalne podawane były godzinowo i zróżnicowane pod względem miejsca zatrudnienia. W 2014 roku w budownictwie pracownik wykwalifikowany zarabiał w landach zachodnich nie mniej niż 11,1 EUR za godzinę, a w landach wschodnich 10,5 EUR/h. Ochroniarz miał zagwarantowaną pensję od 7,50 do 8,90 EUR, sprzątający biura i firmy – 9,31 EUR na zachodzie Niemiec i 7,96 EUR za godzinę w landach wschodnich.

Gdy porównamy ceny towarów konsumpcyjnych w wybranych państwach, nie zdziwi nas, że Polacy niechętnie wyjeżdżali do Norwegii – to najdroższy kraj w Europie. Na drugim miejscu, pod względem poziomu cen znalazła się Irlandia. W Wielkiej Brytanii, czyli państwie, do którego najchętniej emigrowaliśmy ceny nie były aż tak wygórowane. Ceny w Austrii, Włoszech i Niemczech w 2013 roku były zbliżone do europejskiej średniej. Ta jednak jest wciąż zdecydowanie wyższa od poziomu cen w Polsce.

Wykres 2. Poziom cen konsumpcyjnych, wybrane kraje UE oraz Norwegia i USA (2013)

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie EUROSTAT

Poniżej zestawiono ceny artykułów żywnościowych oraz używek. Aby ułatwić porównywanie, dla 27 krajów Unii Europejskiej przyjęto wartość bazową równą 100.

Tabela 1. Ceny żywności i napojów alkoholowych, wybrane kraje UE oraz Norwegia i Szwajcaria (2012)

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie EUROSTAT

Andrzej Kuczara

Sedlak & Sedlak

źródło: wynagrodzenia.pl
Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń 2014