7 kwietnia 2014 r. w Brukseli i wielu miastach Unii Europejskiej, w tym także w Warszawie, rozpoczyna się dwuletnia, ogólnoeuropejska kampania zatytułowana „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“, która stanowi odpowiedź na coraz bardziej powszechny i niepokojący problem stresu zawodowego w Europie.
Jej inicjatorem jest Europejska Agencja Zdrowia i Bezpieczeństwa w Pracy (EU-OSHA), której badania wskazują, że ponad połowa pracowników uznaje stres zawodowy za powszechnie występujący w ich środowisku pracy.
Jednocześnie zaledwie czterech na dziesięciu pracowników uważa, że ten problem jest właściwie zarządzany w ich firmach. Niemniej, zarówno pracodawcy, jak i zatrudnieni mogą wspólnie zapobiegać ryzyku psychospołecznemu i szukać właściwych rozwiązań. Kampania Stres w pracy? Nie, dziękuję! ma na celu ułatwienie im tego zadania.
Na problem stresu zwracają uwagę László Andor, Europejski Komisarz ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego, Vasilis Kegkeroglou, grecki Minister Pracy i Opieki Społecznej, reprezentujący grecką prezydencję w Radzie UE oraz dr Christa Sedlatschek, Dyrektor Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.
Podkreślają, że konieczne jest rozwiązywanie problemów wynikających z nasilania się stresu zawodowego i zachęcali przedsiębiorstwa (zarówno prywatne, jak i publiczne), do współpracy w tym zakresie. Zapobiegając zagrożeniom psychospołecznym, mają bowiem szansę chronić nie tylko zdrowie swoich pracowników, ale także poprawić produktywność firm.
Skuteczne zarządzanie stresem i innymi zagrożeniami psychospołecznymi jest jednym z głównych wyzwań w zapewnianiu zdrowia, bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia pracowników europejskich – mówi Komisarz Andor:
Przedsiębiorstwa nie mogą sobie pozwolić na ignorowanie stresu, który wpływa na zwiększenie absencji w pracy i zmniejszenie produktywności firmy. W podejściu europejskim i strategii dotyczącej bezpieczeństwa pracy kładzie się nacisk na to, że lepsza ochrona zdrowia psychicznego zatrudnionych, stanowi kluczowy czynnik w zapobieganiu chorobom zawodowym.
Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy jest istotne nie tylko dlatego, że pozwala pracownikom pracować dłużej, ale również dlatego, że zapewnia im zdrowie i dobrą kondycję również wtedy, gdy będą na emeryturze. Jestem przekonany, że nowa kampania EU-OSHA dotycząca stresu i ryzyka psychospołecznego, znacząco podniesie świadomość nt. tego problemu.
Kampania Stres w pracy ? Nie, dziękuję!, zaplanowana na lata 2014-15, jest świetną okazją do tego, aby podkreślić potrzebę zmierzenia się ze zjawiskiem stresu zawodowego, dodaje Vasilis Kegkeroglou. Kampania zapewnia niezbędne narzędzia i porady dla pracodawców, managerów, pracowników i ich przedstawicieli.
Dr Sedlatschek, jako dyrektor EU-OSHA, która jest inicjatorem kampanii, odnosi się do jej celów i założeń:
Mimo stale rosnących kosztów związanych ze stresem w pracy, wciąż jeszcze ten problem jest bagatelizowany. Przeprowadzone na zlecenie EU-OSHA badanie ESENER wykazało, że ponad 40% pracodawców uważa, że stresem, w porównaniu z innymi kwestiami bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, zarządza się znacznie trudniej. Dzięki tej kampanii chcemy zwiększyć świadomość społeczną dot. tego problemu i zapewnić wsparcie w zarządzaniu ryzykiem psychospołecznym. Stres zawodowy dotyczy całej organizacji i powinien być adresowany zarówno do pracowników, jak i pracodawców.
Co stresuje pracowników w Polsce?
Polskie badania na temat stresu zawodowego[1] pokazują, że dla pracowników najbardziej stresujące są: ryzyko utraty zdrowia i życia, zagrożenie zwolnieniami z pracy i zła organizacja pracy, w tym zbyt duża biurokracja. Wskazuje na to ponad 65% respondentów, a ponad 90% z nich odczuwa z tego powodu stres.
Z badań wynika także, że na poziom niezadowolenia z pracy mają wpływ przede wszystkim:
- niezadowalająca wysokość wynagrodzenia i świadczeń socjalnych
- ograniczone możliwości rozwoju zawodowego oferowane przez firmę
- warunki, w jakich praca jest wykonywana.
Największe zadowolenie pracownicy wyrażają ze swoich relacji ze współpracownikami, rodzaju wykonywanej pracy oraz z relacji z przełożonymi. Przeważająca większość pracowników ocenia swój poziom zaangażowania w pracę jako wysoki lub bardzo wysoki.
Stres sam w sobie może nieść negatywne konsekwencje zdrowotne, ale jego występowanie wpływa również pośrednio na bezpieczeństwo pracowników. Dobrym tego przykładem może być grupa zawodowa kierowców. Wyniki badań przeprowadzonych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym w latach 2011-13 w grupie pracowników przedsiębiorstw transportu drogowego (włączając komunikację miejską) pokazują, że wypadkowość jest skorelowana dodatnio z konfliktowością roli, czyli koniecznością pracy w sytuacji sprzecznie precyzowanych poleceń i norm (np. jedź szybko i bezpiecznie) oraz z odczuwanym przeciążeniem pracą.
Im więcej tego typu trudności w pracy, tym więcej wypadków doświadczali pracownicy. Stwierdzono również, że uczestnictwo w programach modyfikacji zachowań kierowców istotnie zwiększa intensywność postaw prospołecznych i zmniejsza nasilenie postaw agresywnych na drodze, poprawia samopoczucie psychiczne oraz zmniejsza poziom kolizyjności i wypadkowości.
Cel kampanii
Głównym celem kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” jest promowanie zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi związanymi z pracą, tak jak zarządza się innymi czynnikami zagrażającymi zdrowiu i bezpieczeństwu (np. czynnikami chemicznymi, biologicznymi czy fizycznymi). Kampania zapewnia pracownikom i pracodawcom wsparcie i doradztwo w zakresie zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi związanymi z pracą oraz promuje stosowanie do tego celu praktycznych, przyjaznych użytkownikowi narzędzi.
Organizatorzy kampanii zapraszają wszystkie przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim do przyłączenia się do niej. Koordynację działań na szczeblu krajowym zapewniać będą punkty centralne w każdym z 30 krajów europejskich. Kampania „Stres w pracy? Nie, dziękuję!“ będzie wspierana także przez Radę Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisję Europejską oraz partnerów społecznych.
Kampania zaplanowana jest na dwa lata, podczas których w przedsięwzięcia poświęcone zagrożeniom psychospołecznym (sesje treningowe, konferencje, warsztaty, konkursy fotograficzne, filmowe oraz plakatowe, quizy i działania reklamowe) zaangażowane zostaną setki organizacji w całej Europie. Ważnym przedsięwzięciem kampanii jest Europejski Konkurs Dobrych Praktyk, który rozpocznie się 15 kwietnia br. Do nadsyłania zgłoszeń zachęcane są firmy z całej Europy, które z powodzeniem wdrażają metody redukowania i eliminowania stresu
w środowisku pracy.
W celu uzyskania dodatkowych informacji, zapraszamy na stronę Healthy Workplaces Campaign website, gdzie dostępne są materiały związane z kampanią.
***
Dodatkowe informacje
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) przyczynia się do uczynienia Europy bezpieczniejszym, zdrowszym i wydajniejszym miejscem pracy. Agencja gromadzi, opracowuje i upowszechnia wiarygodne, zrównoważone i bezstronne informacje na temat bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Jest inicjatorem ogólnoeuropejskich kampanii mających na celu podnoszenie świadomości w zakresie bezpieczeństwa pracy. Ustanowiona przez Unię Europejską w 1996 roku, z siedzibą w Bilbao w Hiszpanii, Agencja skupia przedstawicieli Komisji Europejskiej, rządów państw członkowskich, pracodawców i pracowników, a także czołowych ekspertów w każdym z państw członkowskich UE-28 i poza nią.
http://osha.europa.eu
Kluczowe daty kampanii
- Inauguracja kampanii: 7 kwietnia 2014 r.
- Inauguracja Konkursu Dobrych Praktyk: 15 Kwietnia 2014 r.
- Europejski Tydzień Bezpieczeństwa I Zdrowia w Pracy: Październik 2014 i 2015 r.
- Gala Konkursu Dobre Praktyki: Kwiecień 2015 r.
- Podsumowanie kampanii: Listopad 2015 r.
Polska edycja kampanii:
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
Krajowy Punkt Centralny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy
[1] Instytut Medycyny Pracy, 2012