Systemy emerytalne na świecie

Współczesne systemy są do pewnego stopnia kontynuacją systemów Bismarcka lub Beveridge’a. W części krajów funkcjonują dalej (zazwyczaj jako jeden z elementów) systemy „podatkowe” gdzie świadczenie jest w jednakowej wysokości dla wszystkich uczestników. W innych krajach rozwinęły się systemy, gdzie wysokość należnego świadczenia emerytalnego zależy od wysokości otrzymywanych w czasie pracy dochodów.

Niemal w całej Europie Zachodniej funkcjonują systemy emerytalne zwane repartycyjnymi, oparte na obowiązkowym ubezpieczeniu, mającym charakter umowy międzypokoleniowej. Świadczenia wypłacane są ze składek pracujących, którzy po osiągnięciu wieku emerytalnego będą otrzymywać pieniądze od następnych pokoleń.

Z uwagi na trudności ze sfinansowaniem systemów o zdefiniowanym świadczeniu („stary” Polski ZUS, a obecnie I Filar) w ostatnich latach wiele krajów wprowadza zmiany polegające na zastępowaniu tych systemów rozwiązaniami o zdefiniowanej składce, gdzie wysokość świadczenia zależy od rentowności inwestowanych składek (polskie otwarte fundusze emerytalne II Filara).

Dodatkowo w większości krajów dąży się do dywersyfikacji źródeł świadczeń emerytalnych przenosząc część odpowiedzialności na pracodawców czy samych pracowników, wprowadzając systemy wielofilarowe.

Bank Światowy zaleca by systemy emerytalne złożone były z trzech filarów:
• Emerytura państwowa – I filar
• Emerytura pracownicza – II filar
• Dobrowolne oszczędności – III filar

System chilijski

Chile było pierwszym państwem na świecie, które w 1981 r. całkowicie sprywatyzowało publiczny, system emerytalny. Podstawą nowego systemu były prywatne fundusze emerytalne. Jednocześnie uczestnik, który partycypował w systemie co najmniej 20 lat ma zagwarantowaną minimalną emeryturę przez Państwo, finansowaną obecnie po reformie systemu z wpływów z podatków (VAT). Obecnie, choć system ten nadal uważany jest przez wielu za wzorcowy, aż 40% pracowników, z uwagi na biedę i bezrobocie, jest z niego de facto wykluczonych.

Z chilijskich wzorów skorzystało około 30 innych krajów, głównie Ameryki Łacińskiej ale również z Europy Środkowej, w tym Polska. Jednak Argentyna wycofała się z systemu w sytuacji kryzysu finansowego nacjonalizując system emerytalny.

Wspólny mianownik dla zmian w systemach emerytalnych