Trudności z finansowym zarządzaniem przedsiębiorstwem i strukturą właścicielską, brak planów dotyczących sukcesji, a także niechęć do zatrudniania na kluczowych stanowiskach osób spoza rodziny – to według badania zrealizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości istotne problemy z jakimi borykają się polskie firmy rodzinne.

Przedsiębiorstwa familijne stanowią znaczącą część polskiej gospodarki. Ich udział w sektorze MMŚP wynosi 36%. Wytwarzają co najmniej 10,4% polskiego PKB. Średnio zatrudniają 6 osób, z czego niemal połowę stanowią członkowie rodziny. Łącznie dają pracę 1,3 miliona osób. 42% z nich liczy sobie nie mniej niż 11 lat istnienia.

Udział firm rodzinnych w wojewódzkiej strukturze sektora MMŚP jest zróżnicowany i waha się pomiędzy 18% a 64%. Największy występuje w województwach: opolskim, kujawsko – pomorskim oraz dolnośląskim, a najmniejszy w lubuskim i zachodniopomorskim.

Poza typowymi dla przedstawicieli sektora MMŚP, przedsiębiorstwa rodzinne borykają się ze specyficzną grupą problemów. Jedną z barier ich rozwoju jest wyraźny podział na pracowników z rodziny i spoza niej. Osoby niebędące jej członkami mają ograniczony dostęp do stanowisk kierowniczych oraz niewielki wpływ na podejmowanie decyzji. Taka sytuacja generuje szereg negatywnych konsekwencji: brak dostępu do najbardziej kompetentnych specjalistów, hermetyczna kultura organizacyjna oraz nadmierne uzależnienie strategii przedsiębiorstwa od rodziny.

Jeszcze inne poważne zagrożenie dla przyszłego funkcjonowania przedsiębiorstw familijnych to brak planów dotyczących sukcesji. Właściciele rodzinnych biznesów często nie uświadamiają sobie tych zagrożeń, co powoduje, że trudno zachęcić ich do korzystania z profesjonalnego wsparcia. Z badania PARP wynika, że nawet przy braku opłat za usługi szkoleniowo-doradcze, zainteresowanie nimi wyraża jedynie co czwarta z firm familijnych.

Na chwilę obecną na polskim rynku trudno jednak znaleźć ofertę szkoleń i doradztwa uwzględniającą specyficzne potrzeby i problemy tej grupy przedsiębiorców. W kolejnych latach liczba firm rodzinnych będzie wzrastać, a dedykowane projekty doradcze i szkoleniowe mogą być kluczowym elementem, który przyśpieszy i wspomoże proces ich rozwoju i profesjonalizacji.